کد مطلب:276822 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:234
نتیجه بررسی و تطبیق
آنچه تا اینجا گفته شد خلاصه روایاتی بود كه پیشوایان علم حدیث، آنها را درباره ی «سفیانی» و خروج اصهب و ابقع و ابرص روایت كرده اند. وگر چه برخی از نویسندگان -مانند صاحب كتاب (بیان الائمه)- روی قرائنی آنها رابا «افلق» به عنوان «سفیانی اول» تطبیق نموده اند، اما با اینهمه: روایات مزبور با همه ی طول و تفصیلی كه دارد، بسیار پیچیده، آشفته، مضطرب، و ابهام آمیز است- و جز تعداد كمی از آنها كه در اول بحث مربوط به «سفیانی اول» آوردیم، آنگونه كه شاید و باید نتیجه ی روشنی به دست نمی دهند.
بنابراین آنچه از مجموع این نوع روایات استفاده می شود این است كه: مطابق
[ صفحه 68]
اخبار وارده «سفیانی» دوتاست، اما اینكه: سفیانی اول كیست؟ و نام واقعی اوچیست؟ و نحوه ی پیدایش او چگونه است؟ و از كجا به عراق خواهد آمد؟ و چگونه بر سرنوشت مردم عراق مسلط خواهد شد و چند سال حكومت خواهد كرد؟ و چه كسانی او را یاری خواهند داد، همه ی اینها مطالبی است كه به طور دقیق معلوم نیست.
ولی درعین این حقیقت را هم نباید از نظر دور داشت كه اگر اصهب و ابقع و ابرص و سفیانی، اشخاص مختلفی باشند، و محل خروج آنها سه سرزمین مختلف مصر و شام و عراق باشد، دور نیست كه مقصود از «اصهب» همان سفیانی اول باشد. زیرا:برابر حدیثی كه «زراره» از امام صادق علیه السلام نقل كرده است و ماهم آن را با همه ی طول و تفصیل از كتاب «كشف الحق» نقل نمودیم- امام صادق علیه السلام تصریح فرموده است كه خروج او- یعنی: اصهب- از سرزمین «جزیره» می باشد. و شكی نیست كه طبق بسیاری از قرائن، مقصود از «بلاد جزیره» سرزمین موصل و اطراف و حوالی آن در شمال عراق است زیرا طبق نوشته جغرافی نویسان: اعراب منطقه ی بین دو رود (دجله) و (فرات) را «بین النهرین» یا «الجزیره» [1] می گفتند كه این نام، نام قبلی «عراق» بوده است، و «تكریت» [2] نیز از نقطه نظر جغرافیائی جزء همین سرزمین است كه در اخبار و آثار هم به خروج مردی از این سرزمین اشاره شده است. [3] .
بنابراین آنچه از مجموع این نوع روایات استفاده می شود این است كه: مطابق
[ صفحه 68]
اخبار وارده «سفیانی» دوتاست، اما اینكه: سفیانی اول كیست؟ و نام واقعی اوچیست؟ و نحوه ی پیدایش او چگونه است؟ و از كجا به عراق خواهد آمد؟ و چگونه بر سرنوشت مردم عراق مسلط خواهد شد و چند سال حكومت خواهد كرد؟ و چه كسانی او را یاری خواهند داد، همه ی اینها مطالبی است كه به طور دقیق معلوم نیست.
ولی درعین این حقیقت را هم نباید از نظر دور داشت كه اگر اصهب و ابقع و ابرص و سفیانی، اشخاص مختلفی باشند، و محل خروج آنها سه سرزمین مختلف مصر و شام و عراق باشد، دور نیست كه مقصود از «اصهب» همان سفیانی اول باشد. زیرا:برابر حدیثی كه «زراره» از امام صادق علیه السلام نقل كرده است و ماهم آن را با همه ی طول و تفصیل از كتاب «كشف الحق» نقل نمودیم- امام صادق علیه السلام تصریح فرموده است كه خروج او- یعنی: اصهب- از سرزمین «جزیره» می باشد. و شكی نیست كه طبق بسیاری از قرائن، مقصود از «بلاد جزیره» سرزمین موصل و اطراف و حوالی آن در شمال عراق است زیرا طبق نوشته جغرافی نویسان: اعراب منطقه ی بین دو رود (دجله) و (فرات) را «بین النهرین» یا «الجزیره» [1] می گفتند كه این نام، نام قبلی «عراق» بوده است، و «تكریت» [2] نیز از نقطه نظر جغرافیائی جزء همین سرزمین است كه در اخبار و آثار هم به خروج مردی از این سرزمین اشاره شده است. [3] .
[1] براي اطلاع بيشتر به كتاب لغت نامه ي دهخدا، ماده ي جزيره، بين النهرين، و عراق عرب مراجعه فرمائيد.
[2] «تكريت» شهري است در عراق در كنار دجله، در شمال سامرا، ميان موصل و بغداد كه به بغداد نزديك تر است و تا بغداد سي فرسنگ فاصله دارد. در عهد عباسي به سبب قلعه اش شهرت داشت. در گذشته زادگاه صلاح الدين ايوبي جلاد، ودر حال، زادگاه قادسيه است.
[3] بحارالانوار 52 ص 213 حديث 65 و غيبت شيخ طوسي ص 270 و بشاره الاسلام ص 86.